Sigaranın Karaciğere Zararları, bu çalışmanın amacı sigara toksikasyonunun karaciğer dokusunda meydana getirdiği yapısal ve biyokimyasal farklılıklar üstüne C vitamini ve melatoninin koruyucu etkilerinin oluşturulması hedeflendi. Gereç ve yöntem, bu çalışmada 24 adet Wistar cinsi yetişkin dişi sıçan kullanıldı. Sıçanlar 4 gruba bölündü.
Birinci grup sıçanlar kontrol amacıyla kullanıldı, ikinci grup sıçanla ise sigara inhale ettirildi. Sigarayı koklayan üçüncü ve dördüncü grup sıçanlara ise her gün sırayla melatonin ve C vitamini vuruldu. Deney neticesinde sıçanlardan eter anestezisi altında karaciğer dokuları ve kan örnekleri alındı. Dokuların bir bölümü rutin histolojik prosedürlerden geçirilerek ışık mikroskobunda incelendi. Bir bölümü ise biyokimyasal tetkiklerle incelendi.
Bulgular, ışık mikroskobik incelemelerde ikinci grupta bulunan sıçanların karaciğer dokularında, sinüzoidlerde dilatasyon ve konjesyon, yer yer mononüklear hücre infiltrasyonu ve karyoreksise giden hepatositler olduğu bulundu. Sigara ile yapılan melatonin ve C vitamininin bir bölümünün koruma sağladığı belirlendi. Uygulanan biyokimyasal sonuçlarda ikinci gruba ait karaciğer dokularında malondialdehit ve glutatyon seviyeleri ile katalaz aktiviteleri yükselmiş bir şekilde tespit edildi. C vitamini ve melatonin yapılmasının, karaciğer malondialdehit seviyesini manalı bir biçimde düşürdüğü, glutatyon seviyelerini manalı bir biçimde yükselttiği, katalaz aktivitelerini ise etkilemediği saptandı.
Sonuç olarak, sigara inhalasyonunun, lipid peroksidasyonunu ve antioksidan sistemi yükselttiği, karaciğer dokusunda yer yer yapısal farklılıklar meydana getirdiği belirlendi. Bununla beraber, C vitamini ve melatonin yapılmasının sigara toksikasyonuna karşı karaciğerde az da olsa bir koruma oluşturduğu belirlendi. Sigara günümüzün en önemli halk sağlığı sorunlarının başında bulunmaktadır. Sigara 4700 karışımın birleşmesiyle oluşan kompleks bir maddedir.
Sigara içimi esnasında oldukça fazla miktarda serbest radikal ve reaktif oksijen ürünleri oluşmaktadır. Sigaranın akciğer, larinks, orofarinks, böbrek, mesane, testis ve meme kanserlerine sebep olduğu belirtilmektedir. Sigaranın toksik bileşenlerinden en önemli olanı nikotindir. Nikotin doku ve serumda kolesterol, fosfolipid, trigliserit ve trigliseritten zengin lipoprotein sentezini yükseltmektedir. Nikotinin lipoprotein metabolizmasını etkileyerek atheroskleroza sebep olduğu bildirilmektedir. Sigaranın içerisinde yer alan ve oldukça toksik maddelerden birisi de kadmiyumdur. Uzun zamanlı kadmiyuma maruz kalınması bu metalin karaciğer ve böbrekte birikmesine sebep olurken akuta maruz kalınması da karaciğerde birikmesine sebep olmaktadır.
Kadmiyum yapılması karaciğerde apoptozisi indüklemektedir. Bu anlamda sigara dumanının uzun zaman inhalasyonu karaciğer dokusunu etkilemektedir. Ratlarda uygulanan deneyler neticesinde sigaraya bağlı bir şekilde hepatositlerde lipid tanecikleri, sinüzoidlerde genişleme ve düzensiz bir duruma geldiği saptanmıştır. Melatonin yaşlanma ve karşıtı, kimyasal karsinogenlere karşı DNA'yı koruyucu etkisi bulunan ve pineal bezden salgılanan bir hormondur.
Antioksidan aktivitesi reaktif serbest radikallere karşı direk kovucu olan etkisinden dolayı daha fazla antioksidatif enzimleri sitümüle etme yeteneği ile meydana gelmektedir. C vitamini kollagen, karnitin ve nörotransmitterlerin biyosentezi için gerekli bulunan suda çözünebilen önemli vitaminlerden biridir. Diyetle alınan askorbik asit kalp hastalıklarından sebep meydana gelebilecek ölüm insidansını düşürmektedir. Stres, sigara, alkol, ateş ve viral enfeksiyonlar kan-askorbik asit seviyesinin hızlı bir şekilde alçalmasına sebep olurlar.
Bu çalışmada birden fazla organda kanserojenik etkisi bulunduğu bilinen sigaranın, karaciğer dokusunda meydana getirdiği hasara karşı yapılan melatonin ve C vitamininin koruyucu etkilerinin belirlenmesi amaçlandı. Materyal ve Metot, çalışmayla ilgili olarak Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik kurulundan onay alındı ve Guide for the Care and Use of Laboratory Animals prensiplerine uyularak hayvan haklarının korunmasıyla ilgili gereken titizlik gösterildi.
